Δευτέρα 23 Ιουνίου 2008

Σάββατο 14 Ιουνίου 2008

Ο συγγραφέας και το λεξικό του

Μια Κυριακή έκανα βόλτα στην παραλία της Θεσσαλονίκης. Ήταν νωρίς. Οι πεζόδρομοι δεν ήταν κατάμεστοι ακόμα από τον κόσμο. Μια κοπέλα, κοκκινομάλλα. έκανε βόλτα με το ποδήλατό της. Πέρασε δίπλα από έναν κύριο που διάβαζε την πρωινή του εφημερίδα. Ο αέρας πήρε μια σελίδα και την τύλιξε στο διπλανό θάμνο και από κει στο γρασίδι. Ένας νεαρός κοιτούσε τον ορίζοντα και το ευθύγραμμο τμήμα της θάλασσας που εκείνη την μέρα θύμιζε πορτρέτο ακουαρέλας.

Ποιος ο δημιουργός και ποιο το δημιούργημα;

Κάθισα σε ένα παγκάκι απέναντι από τον λευκό πύργο. Δίπλα ένας άλλος νεαρός ήρθε και κάθισε επίσης. Μαζί του είχε ένα βιβλίο αρκετά παχύ. Το άνοιξε, έβγαλε ένα κομμάτι χαρτί και ένα στυλό και βυθίστηκε στις σκέψεις του. Μετά από μερικά λεπτά κάθισε δίπλα του ένας ηλικιωμένος κύριος και άρχισαν να κουβεντιάζουν.

Η συζήτηση είχε ενδιαφέρον από όσο είδα από τα βλέμματα τους άλλα δεν κατάφερα να ακούσω λέξη. Εξάλλου δεν είχα βγει έξω για να κουτσομπολέψω αλλά για να ξεχαστώ λίγο από τις σκέψεις μου. Κοίταξα αριστερά και είδα την κοπέλα με το ποδήλατο να έχει κάποιο πρόβλημα με την αλυσίδα και να προσπαθεί απεγνωσμένα να το διορθώσει. Χμμ, να μια καλή ευκαιρία είπα από μέσα μου. Η παρέα της ίσως με κάνει να ξεχαστώ. Το ερωτικό παιχνίδι, βλέπεις. Σηκώθηκα και πήγα προς το μέρος της.

------------------------------------------------------------

Το βαρύ βιβλίο ησύχαζε στα πόδια του και το περιεχόμενο κάτω από το μαύρο εξώφυλλο μετέπειθε την σκέψη του συγγραφέα όποτε έρχονταν σε επαφή. Στο εξώφυλλο έγραφε με χρυσά γράμματα «ΝΕΟΝ ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΚΟΝ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΟΝ ΛΕΞΙΚΟΝ». Ταυτόχρονα μια σκέψη πέρασε από το μυαλό του, ένα κουδουνάκι ποδηλάτου χτύπησε, ένας σκύλος έτρεξε και ένα περιστέρι φτερούγισε μακριά στον ουρανό.

Ανοίγει σε μια τυχαία σελίδα. Σελίδα 929. Η ματιά του πέφτει στη λέξη μονομανία. Όχι, σήμερα βγήκε για να εμπνευστεί ένα καινούργιο θέμα, μια καινούργια ιστορία. Μονομανία, είπε από μέσα του, σαν την μανία που έχω να γράφω συνεχώς ιστορίες με το ίδιο θέμα.

«Όπως οι άνθρωποι που δεν βαριούνται ποτέ να βλέπουν τον ήλιο να ανατέλλει» είπε μια φωνή δίπλα του.

Σήκωσε τα μάτια και είδε έναν ηλικιωμένο άντρα στα δεξιά του. Δεν κατάλαβε ότι κάποιος τον παρακολουθούσε μάλλον γιατί ήταν βυθισμένος στις σκέψεις του.

«Μα τι ήταν αυτό που είπε; Άκουσα καλά; Πως γίνεται κάποιος να διάβασε την σκέψη μου;» Είπε από μέσα του.

Προσκάλεσε τον άγνωστο να κάτσει δίπλα του. Η αλήθεια είναι ότι είχε βγει για να εμπνευστεί και γι’ αυτό δεν ήθελε την παρέα κανενός αλλά μια κουβέντα με αυτόν τον παράξενο άνθρωπο ίσως αποδεικνυόταν πολύ εποικοδομητική.

-Δεν γνωρίζω πολλούς στην πόλη μας που κυκλοφορούν στην παραλία με το λεξικό τους στα χέρια, είπε ο ασπρομάλλης άντρας.

-Είμαι συγγραφέας

-Α, ενδιαφέρον! Μου αρέσει η λογοτεχνία.

- Το πιο γνωστό μου μυθιστόρημα είναι ‘’το κορίτσι με το ποδήλατο’’

-Χμμ, σας ξέρω. Το έχω διαβάσει όπως και τα υπόλοιπα βιβλία σας.

-Ένας αναγνώστης μου λοιπόν! Τι έκπληξη.

-Δέχεστε μια κριτική; Είπε ο ηλικιωμένος άντρας κοιτώντας την λέξη μονομανία στο ανοιχτό λεξικό υπογραμμισμένη. Μετά σήκωσε το βλέμμα και κοίταξε τον νεαρό συγγραφέα και με απορημένο ύφος συνέχισε την ερώτηση του.

-Λύστε μου την απορία. Γιατί σε όλα τα μυθιστορήματα σας χρησιμοποιείτε την ίδια κεντρική ιδέα; Ακόμα και οι χαρακτήρες μοιάζουν. Περίεργη μονομανία, δεν βρίσκετε;

Ο συγγραφέας γέλασε αμυδρά, κοίταξε με την άκρη του ματιού του το λεξικό και απάντησε:

-Οι ήρωες των βιβλίων μου είναι οι λέξεις. Όσα βιβλία και να γραφτούν οπουδήποτε στον κόσμο πάντα θα έχουν τους ίδιους χαρακτήρες και τις ίδιες κεντρικές ιδέες. Όσα δεν έχω γράψει έχουν γραφτεί ήδη και όλα είναι συγκεντρωμένα εδώ.

Και με το δάχτυλό του έδειξε το βιβλίο που είχε μπροστά του.

-Ένα χρονοντούλαπο της φαντασίας δηλαδή. Ένα μικρό σύμπαν οικοδομημένο από τις λέξεις.

-Ακριβώς. Μια άλλη διάσταση που ερχόμαστε σε επαφή μαζί της μέσω της σκέψης. Είπε ο συγγραφέας ενώ παρατηρούσε ένα νεαρό στο διπλανό παγκάκι να κοιτάζει απέναντι στον Λευκό Πύργο μια κοπέλα να προσπαθεί απεγνωσμένα να βάλει την αλυσίδα στο ποδήλατό της και στο τέλος να αποφασίζει να πάει να την βοηθήσει.

-Δεν έχουν συναισθήματα οι λέξεις. Είπε συνεχίζοντας. Το μόνο που κάνουν είναι να εξουσιάζουν τον εαυτό μου. Αισθάνομαι δέσμιος αυτού του λεξικού. Εξουσιάζει την ύπαρξή μου.

-Εγώ πιστεύω ότι οι λέξεις είναι καλές στο να δίνουν συμβουλές. Είπε ο ηλικιωμένος και πρόσθεσε. Ένα βιβλίο είναι ένας ζωντανός οργανισμός γεμάτος συναίσθημα.

-Οι λέξεις υπακούουν στα συναισθήματα. Με οποιαδήποτε λέξη αυτού του λεξικού μπορώ να φτιάξω κάθε στιγμή μια πρόταση που να χαρακτηρίζει την διάθεσή μου.

-Άρα υποστηρίζεις ότι τα συναισθήματα εξουσιάζουν τις λέξεις και οι λέξεις εσένα.

-Κάπως έτσι.

-Η φαντασία έχει πολλές διαστάσεις. Είπε ο ηλικιωμένος και κοίταξε το ρολόι του. Θα σου κάνω παρέα λίγα ακόμα λεπτά. Αλήθεια έχεις φίλους;

-Φιλία. Δύσκολο να πεις κάποιον φίλο σου.

-Βλέπεις εκείνα τα δύο νέα παιδιά εκεί απέναντι;

-Έναν νεαρό λες και μια κοκκινομάλλα με ένα ποδήλατο;

-Ναι γι’ αυτούς μιλάω. Ξέρεις η φιλία μοιάζει με τον έρωτα. Ποτέ δεν ξέρεις αν αυτά τα δύο είναι πραγματικά ή όχι. Μπορείς να πεις ότι ανήκουν και αυτά στη σφαίρα της φαντασίας το μόνο, όμως που μπορείς να πεις με σιγουριά είναι ότι έχουν έναν κοινό παρονομαστή. Την αγάπη.

Έμεινε κοιτάζοντας τους δυο νέους και πρόσθεσε μετά από λίγα δευτερόλεπτα:

-Αλήθεια πόσες φορές έχεις χρησιμοποιήσει την λέξη ‘’αγάπη’’ στα μυθιστορήματα σου; Τις έχεις μετρήσει ποτέ;

Χωρίς να σκεφτεί ο συγγραφέας απάντησε αμέσως:

-Άπειρες. Κάθε πρόταση που γράφω νιώθω να γεννά στο έργο μου αλλά και στο μυαλό μου καινούργιες προτάσεις, λέξεις, ιδέες. Όλες με εξουσιάζουν. Είναι ένα φρακτάλ γιγάντιο που με παρασέρνει και με μαγεύει όπως τα παιχνίδια του λούνα παρκ μαγεύουν τα παιδιά. Μία γεωμετρική πρόοδος ιδεών. Ακόμα και όταν καταφέρω να ξεφύγω συνεχίζει να υπάρχει και παρασέρνει τους αναγνώστες μου. Έχει αρχή αλλά δεν έχει τέλος.

-Και ο έρωτας; Τι είναι ο έρωτας;

-Ο έρωτας είναι απλά μια λέξη με 6 γράμματα, αυτό και μόνο. Η ηχώ της έχει μια λυρικότητα αλλά δεν μπορεί να μετρηθεί γιατί δεν υπάρχει ποσοτικά. Δεν έχουν συναισθήματα οι λέξεις. Τα συναισθήματα δεν μπορούν να μετρηθούν μόνο αποχρώσεις παίρνουν.

Ακολούθησε μια παύση και ο ηλικιωμένος άντρας δείχνοντας με το βλέμμα του πάλι προς την παραλία είπε:

-Βλέπεις αυτούς τους δυο νέους απέναντι; Ξέρεις πως λέγεται αυτό που κάνουν;

-Πως;

-Ικανοποιούν τον ναρκισσισμό της νεότητάς τους. Εσύ πότε θα ικανοποιήσεις τον δικό σου;

Ο συγγραφέας δεν απάντησε παρά μόνο έμεινε με μια πικρή γεύση απορίας στο στόμα.

Ο ασπρομάλλης κύριος κοίταξε πάλι το ρολόι του και είπε:

-Ήρθε η ώρα να φύγω, τα πλάσματα της φαντασίας κοιμούνται ήσυχα στη συνείδηση μόλις η πραγματικότητα ανοίξει την αυλαία.

Ο συγγραφέας παραξενεμένος είπε:

-Τι είναι αυτά που λες και ποιος είσαι δεν μου είπες.

-Επινόημα της φαντασίας σου.

-Είναι παράλογο.

-Τι θα έλεγες αν σου έλεγα πως και εσύ είσαι κάτι παρόμοιο;

Το λεξικό στα χέρια του συγγραφέα έκλεισε.



------------------------------------------------------

Έριξα μια ματιά πίσω μου και είδα ότι οι δυο κύριοι που είχα παρατηρήσει προηγουμένως έλειπαν.

Μιλούσα αρκετά λεπτά με την κοπέλα αλλά δεν μπορούσα να της πάρω εύκολα κουβέντα. Άραγε θα μου έδινε το τηλέφωνό της αν της το ζητούσα; Πολύ απόμακρη μου φάνηκε και μετρημένη στα λόγια της. Ψυχρές κουβέντες και πλάγιες ματιές με αντιμετώπιζαν με δυσπιστία. Μάλλον σκέφτηκα θα με βρίσκει άσχημο για τα γούστα της.

Μετά από αυτή την σκέψη απογοητεύτηκα. Εξάλλου είναι γνωστές οι ανασφάλειες μου. Αποφάσισα λοιπόν να την ρωτήσω.

-Η συμπεριφορά σου είναι ψυχρή και τυπική μήπως φταίει κάτι πάνω μου;

-Κατάλαβα εδώ και πολύ ώρα το ενδιαφέρον που μου δείχνεις αλλά δεν μπορώ να σου δείξω παρά μια άπειρη τρυφερότητα που θα απορρέει από τα βάθη της καρδιάς μου. Το παιχνίδι αυτό είναι άγνωστο σε μένα. Ο χρόνος θα βοηθήσει.

Όταν είπε αυτά μου κράτησε το χέρι και μου έδωσε ένα χαρτί. Εντομεταξύ έφτιαξα το ποδήλατό της και εξαφανίστηκε προς την έκθεση βιβλίου στην παραλία, που εκείνες τις μέρες μόλις είχε ανοίξει στο κοινό.


Άνοιξα το διπλωμένο χαρτί, ήταν ένας αριθμός τηλεφώνου. Ο δικός της αριθμός!
Σκέφτηκα, για πλάκα, από ποιο βιβλίο άραγε να ξεπήδησε;


Δευτέρα 9 Ιουνίου 2008


Η ζωή χρειάζεται την λήθη...

Τετάρτη 4 Ιουνίου 2008

Έτος 2342




Τον 21ο αιώνα η ανθρωπότητα άρχισε να ανακαλύπτει ότι το τέλος της ήταν κοντά. Ήδη από τις αρχές του 20ου αιώνα η επίδραση της τεχνολογικής άνθησης αποτέλεσε γάγγραινα για το περιβάλλον της γης (σχετικά τρισδιάστατα ολογράμματα θα έχεις δει για τα οικοσυστήματα του περιβάλλοντος). Την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα οι άνθρωποι γνώριζαν και προέβλεψαν ότι μεγάλες εκτάσεις γης θα ερημοποιηθούν και οι μεγάλες κλιματικές αλλαγές θα εξαφανίσουν από το πρόσωπο αυτού του κόσμου χιλιάδες είδη ζωής.

Το βιοτικό επίπεδο της ζωής των ανθρώπων έπεσε στο κατώτατο επίπεδο. Οι φτωχοί στον κόσμο μετρούνταν σε εκατομμύρια και αργότερα σε δισεκατομμύρια. Η δαμόκλειος σπάθη έπεφτε σιγά σιγά στα κεφάλια των απογόνων εκείνων που έφεραν την βιομηχανική επανάσταση σαν θεία τιμωρία. Σαν τιμωρία για την προσβολή του Θεού. Πως μπορούσε ο άνθρωπος να παραβιάσει το μυστικό συρτάρι του Θεού και να κοιτάξει στα κρυφά το σχέδιό με το οποίο δημιούργησε τον κόσμο; Η μεγαλύτερη ιεροσυλία όμως ήταν ότι η γνώση πέρασε στην πολεμική βιομηχανία. Όπλα μαζικής καταστροφής. Η ανθρωπότητα ξεπέρασε τα όρια.

Παράλληλα νέοι κόσμοι ανακαλύφθηκαν. Πρώτα το φεγγάρι της γης και μετά οι κοντινοί πλανήτες ένας προς ένας απέκτησαν βάσεις και φιλοξένησαν τους πρώτους ανθρώπους στα μέσα του 22ου αιώνα όταν τα πράγματα ήταν στο χειρότερό τους σημείο στη Γη.

Αν και ο κόσμος βυθιζόταν σταδιακά στον πόνο και στη δυστυχία η τεχνολογική επανάσταση ποτέ δεν σταμάτησε. Πολλές οι καινούργιες εφευρέσεις. Χωρομεταφορείς, διαστημόπλοια καμπύλωσης χώρου, επικοινωνίες τέταρτης διάστασης, γεννήτριες ανανεώσιμης ενέργειας, και πολλά άλλα. Σήμερα γνωρίζουμε βεβαίως ότι όλα βρίσκονται στο ανώτατο επίπεδό τους και ότι η τεχνολογία έπαψε πια να εξελίσσεται.

Ο 22ος αιώνας ήταν ο χειρότερος αιώνας από καταβολής κόσμου. Φαινόμενο του θερμοκηπίου, ερημοποίηση, τοξικότητα των υδάτων, κατακλυσμοί, φτώχια, λιμός, οδήγησαν στον αφανισμό του 80% του πληθυσμού της γης που όλο και ελαττωνόταν τα προηγούμενα χρόνια. Η καταστροφή συνεχίστηκε τον 23ο αιώνα και το 2216 είχαν απομείνει στον κόσμο μόλις 1δις 400 εκ. άνθρωποι. Τα τεχνολογικά θαύματα είχαν κάνει βιώσιμο ήδη τον πλανήτη Άρη και την Αφροδίτη όχι όμως και τον δορυφόρο της Γης αφού το υπέδαφος του δεν το επέτρεπε. Τα επόμενα χρόνια οι άνθρωποι εγκαταστάθηκαν σε υπόγειες βάσεις στη γη και σε αυτούς τους πλανήτες. Η τεχνολογία μπορούσε να εγγυηθεί την ευημερία και την βιωσιμότητα μακριά από το φυσικό περιβάλλον όπως το γνώριζαν μέχρι τότε.

Το δεύτερο μισό του 23ου αιώνα είναι γνωστό ως "σωτήρια περίοδος" ή "ασημένιος κύκνος" κατά το οποίο η φυσική πραγματικότητα μετατράπηκε σε εικονική πραγματικότητα. "Ευφυής αυτοματισμός" ήταν ο καινούργιος όρος που επικρατούσε και επικρατεί κατά τον οποίο όλα κινούνται από μια ευφυΐα μιας μηχανικής ρομποτικής κατασκευής. Ζούμε πια υπογείως μέσα σε ατομικά "σπιτάκια" ας πούμε. Όλοι οι άνθρωποι είναι πια ευτυχισμένοι. Δεν υπάρχει ούτε πείνα ούτε αδικία ούτε χρειάζεται να δουλεύει κανείς για να ζήσει όπως στην αρχαιότητα. Έχουμε πρόσβαση σε ότι θέλουμε (γνώση, υγεία, επικοινωνία, διασκέδαση) μέσω της εικονικής πραγματικότητας.

Ακόμα και αυτόν τον αρχαίο Θεό τον έχουμε ξεχάσει πλέον και όποιοι έχουν ακόμα την ανάγκη να πιστεύουν σε κάτι ανώτερο προσεύχονται στην ευφυΐα του κύκνου( έτσι λέγεται ο αυτοματισμός που φροντίζει πια την ανθρωπότητα). Και να σκεφτείς ότι το όνομα "κύκνος" παραπέμπει σε ένα ξεχασμένο είδος πτηνού που ζούσε κάποτε πάνω στη γη.

Το σύστημα αυτό μπήκε σε εφαρμογή περίπου το έτος 2342. Τα επόμενα χρόνια κάποιοι συνέχισαν να μετράνε τα έτη που περνούσαν αλλά και αυτοί κάποια στιγμή βαρέθηκαν. Τι να το κάνεις αφού το ζητούμενο έχει επιτευχθεί. Η τέλεια κοινωνία. Και ο χρόνος έχει πια σταματήσει. (...)